Spraakproblemenbehandeling

De spraakproblemenbehandeling van uw nasaliteitsstoornis bij onze logopedist

In onze logopediepraktijk onderzoekt onze logopedist de mate van uw nasaliteitsstoornis en de invloed die deze stoornis heeft op uw verstaanbaarheid. Het nut van een logopedische spraakproblemenbehandeling voor uw spraakproblemen hangt af van de oorzaak ervan. In sommige gevallen is een medische of chirurgische ingreep noodzakelijk, voordat we spraakstoornissen kunnen verhelpen middels een spraakproblemenbehandeling bij onze logopedist. Ook van deze ingreep is uw spraakproblemenbehandeling bij onze logopedist afhankelijk.

Bij een gesloten neusspraak ligt het accent op het beter leren gebruiken van uw neusweg. Bij een open neusspraak bestaat de spraakproblemenbehandeling uit oefeningen waarmee u de spieren in uw gehemelte activeert. Hierdoor leert u zichzelf een energieke uitspraak aan. De spraakproblemenbehandeling van de gemengde neusspraak bestaat uit een combinatie van de genoemde behandelingen. In alle gevallen verandert uw spraakgedrag op een systematische manier.

Slissen en lispelen: de betekenis van deze spraakproblemen

Slissen of lispelen ontstaat meestal tijdens de spraakontwikkeling, maar komt op alle leeftijden voor. Als u slist of lispelt, spreekt u de /s/ verkeerd uit. Dit komt voor als uw tongspieren te slap zijn. Wanneer u uw tongmotoriek weinig beheerst, klinkt de /s/ eveneens onzuiver. In ernstige gevallen bent u hierdoor slecht verstaanbaar en is uw spraak zeer storend. Sociaal gezien heeft zo’n foute /s/ het gevolg dat uw kind in de klas geplaagd wordt. U als volwassenen ervaart wellicht problemen als u een spreekberoep heeft.

De oorzaken van slissen of lispelen

Er zijn diverse oorzaken die ervoor zorgen dat u slist. Dit komt onder meer, doordat u uw tong naar voren tussen uw tanden duwt. Zo ontstaat er een onzuivere /s/. Soms duwt u uw tong wellicht ook bij andere klanken naar voren, zoals bij de /d/ en /t/.

De tong kunt u ook zijwaarts breed tussen uw zijtanden of kiezen schuiven. Dan ontstaat eveneens een onzuiver /s/-geluid. Als u of uw kind een open beet heeft (te veel ruimte tussen de onder- en boventanden), zult u of uw kind de tong vaak tussen de opening van de tanden duwen. Hierdoor ontstaat een foutieve /s/. Het gevolg hiervan is dat u andere klanken, zoals de /sj/, /zj/ en /z/ ook meestal fout uit. Een gebitscorrectie kan helpen, maar dit heeft alleen effect als u het slissen en eventuele andere afwijkende mondgewoonten afleert.

Wat onze logopedist voor u betekent op gebied van slissen en lispelen

Onze logopedist onderzoekt wat de oorzaak is van uw slissen. U, of uw kind, leert het onderscheid tussen een goede en een foute /s/ aan. Hierbij luistert, kijkt en voelt u wat er gebeurt in uw mond. Met diverse oefeningen, die in het teken staan van mondmotoriek, versterkt u de spieren in uw toen én leert u hoe u de tong op de juiste wijze gebruikt. Eerst leert u de uitspraak van de /s/, daarna volt de /s/ in lettergrepen, woorden en zinnen. Tot slot leert u het gebruik van de goede uitspraak als u gewoon praat. Het resultaat van deze spraakproblemenbehandeling hangt af van de oorzaak van het lispelen én van factoren als inzet, motivatie en leeftijd.

De spraakstoornis ‘stotteren’

Wanneer uw kind stottert, komt dit doordat de spraakbeweging van uw kind niet vloeiend verloopt. Uw kind herhaalt of verlengt door het stotteren bepaalde klanken lettergrepen. Soms perst uw kind deze er met veel spanning uit. Stotteren verstoort de communicatie van uw kind vaak ernstig. In sommige gevallen doen zich begeleidende symptomen voor tijdens het stotteren. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Meebewegen met het gezicht en andere lichaamsdelen
• De verstoring van de adem
• Transpireren
• Spanning

De diverse oorzaken van stotteren

Er zijn in de loop der tijd verschillende theorieën bedacht over de oorzaak van stotteren. Vroeger werd gedacht dat stotteren aangeleerd gedrag was. Hedendaags ziet men stotteren als een aanleg tot de ontregeling van de spraakmotorische processen en zo behandelen wij dit ook. De spraakmotorische processen zijn: de ademhaling, de stemgeving en de articulatie. Emoties en gedachten rond de spraak van uw kind, alsook de omgevingsfactoren, hebben een invloed op het stotteren en het behandelen ervan.

Wanneer stotteren ontstaat

Stotteren begint meestal als uw kind tussen de twee tot zeven jaar is, maar het ontwikkelt zich ook op latere leeftijd, bijvoorbeeld tijdens de pubertijd. Bij veel kinderen stopt stotteren vanzelf, maar bij sommige kinderen is het behandelen door een logopedist of een stottertherapeut nodig. Als uw kind stottert, is het belangrijk dat uw kind zo snel mogelijk met de therapie begint om dit te verhelpen, tevens worden er ergere spraakstoornissen voorkomen. Dit verhoogt de kans op herstel van het stotteren. Meer informatie over stotteren leest u hier.

Hoe onze logopedist uw kind helpt bij het behandelen van stotteren

Als uw kind stottert, doet onze logopedist een onderzoek naar de oorsprong hiervan. Onze logopedist kijkt of er problemen zijn op het gebied van spraakmotoriek, omgevingsfactoren, emotionele factoren of combinaties daarvan. Daarnaast gaat onze logopedist bij uw kind na hoe de ontwikkeling van de stoornis verloopt en in welke stotterfase uw kind zich bevindt. Zo kan onze logopedist uw kind gericht behandelen bij het stotteren. U als ouders of verzorgers, en de rest van het gezin, betrekt onze logopedist bij het behandelprogramma van uw kind. In sommige gevallen bestaat de begeleiding uit indirecte therapie, waarbij de omgeving van uw kind voorlichting en adviezen krijgt. Ook kan het zo zijn dat uw kind direct wordt behandeld, maar nooit zonder medewerking van de rest van het gezin. Alleen zo kunnen we spraakstoornissen verhelpen.

Het behandelen in onze logopediepraktijk van stotteren bij volwassenen

Als oudere bent u ook welkom in onze praktijk voor logopedie voor het behandelen van stotteren. Onze logopedist richt de spraakproblemenbehandeling op de factoren die invloed hebben op uw gehele stotterprobleem. Deze factoren zijn onder andere uw emoties, uw gedachten en uw omgeving. Wanneer deze factoren minder invloed hebben op uw stotterprobleem, dan legt onze logopedist het accent tijdens het behandelen van uw stotteren meer op de vloeiendheidstraining. Denkt u hierbij aan de vertraging van uw spreektempo en het aanleren van spraaktechnische vaardigheden. Tijdens deze behandelingen maakt u gebruik van ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen die spraakstoornissen verhelpen.

Wat is broddelen: een andere soort spraakstoornis

Broddelen is een communicatie- en spraakstoornis die zich uit als een aritmische of niet-vloeiende, moeilijk verstaanbare spraak. Ook hiervoor kunt u, naast onder meer een hyperventilatiebehandeling, bij ons in Oldenzaal terecht. Als u broddelt, vallen er een aantal dingen op:

• De slappe uitspraak
• Het ineenschuiven van woorden
• Snelle woord- en klankherhalingen
• Stopwoorden
• Moeilijkheden met de formulering van gedachten (ook schriftelijk)

Deze spraakstoornis gaat soms samen met hyperactiviteit én een slechte concentratie, maar dit is niet altijd het geval. Degene met wie u communiceert verstaat u als ‘broddeler’ vaak slecht, waardoor u als spreker wel merkt dat er iets mis is met uw spraakvermogen. Doordat u, als u broddelt, woorden en klanken herhaalt, lijkt het soms op stotteren, iets wat wij ook behandelen. Een duidelijk verschil is dat u als broddeler niet opmerkt dat u veel herhalingen en onduidelijkheden vertoont in de communicatie.

De oorzaak van broddelen

Broddelen ontstaat door een onvoldoende rijping van uw centrale zenuwstelsel. Daardoor loopt uw spraak- en taalontwikkeling niet evenwichtig. De volle omgang van een broddelprobleem wordt pas duidelijk rond het zevende levensjaar, als de taal- en spraakontwikkeling al is voltooid. Op latere leeftijd beïnvloedt broddelen uw carrièrepatroon nadelig, bijvoorbeeld wanneer uw werkgever hoge eisen aan uw spreekvaardigheid stelt. Gelukkig zijn er meerdere methodes waarmee we spraakstoornissen kunnen verhelpen.

Hoe onze logopedist u of uw kind helpt bij de broddelstoornis

In overleg biedt onze logopedist, in samenwerking met een remedial teacher, de logopedische spraakproblemenbehandeling aan bij uw kind. Dit gebeurt vooral als uw kind een zogenaamd risicokind is – kinderen bij wie een late of vertraagde spraakontwikkeling geconstateerd wordt én bij wie broddelen voorkomt in de familie. Ook als uw kind spelling- en leesproblemen heeft, hoort uw kind bij deze groep. Bij (jong)volwassenen richt onze logopedist de spraakproblemenbehandeling vooral op de bewustwording van uw spraak, de uitspraaktraining, de training in correcte formuleringen én in ritme- en intonatietrainingen. Het resultaat van de spraakproblemenbehandeling hangt af van de ernst van het broddelen, het doorzettings- en concentratievermogen én de motivatie.

Wat zijn keelklachten bij intensief stemgebruik?

Gebruikt u uw stem intensief in het dagelijks leven bij spreken en zingen? Dan kan keelpijn hier een gevolg van zijn. Intensief stemgebruik is namelijk erg vermoeiend voor uw keel. Deze vermoeidheid breidt zich vaak uit over uw gehele lichaam, zodat u aan het einde van de dag doodop bent. Wellicht heeft u soms het gevoel dat u een slijmprop in uw keel niet kunt doorslikken. De geïrriteerde keel voelt dan pijnlijk, branderig of dichtgesnoerd aan. Ook als u veelvuldig uw keel schraapt en kucht, ontstaan dergelijke keelklachten. Iedereen loopt kans op deze keelklachten, die dan van voorbijgaande aard zijn. Echter, wanneer uw keelpijn na intensief stemgebruik regelmatig voorkomt, neemt de zin om te spreken af door deze hinder. Bovendien loopt u met een spreekberoep op den duur kans op de ontwikkeling van stemklachten: u wordt bijvoorbeeld hees en kunt uw stem niet meer op de door uw gewenste manier gebruiken. De kno-arts sluit andere oorzaken uit als er bij intensief stemgebruik veelvuldig klachten ontstaan.

Wat onze logopedist bij keelklachten voor u kan betekenen

De logopedist van Logopediepraktijk T. de Ridder onderzoekt uw keelklachten, stelt een diagnose en maakt een behandelplan voor uw behandelingen. In de spraakproblemenbehandeling besteedt u samen met onze logopedist aandacht aan uw lichaamshouding. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het goede stemgeven. U werkt daarnaast aan uw ademhaling (ademritme en -beweging) en aan een ontspannen manier van stemgeven. Onze logopedist beschikt hierbij over verschillende oefeningen en technieken, die u tijdens de behandelingen leert om spraakstoornissen te verhelpen. De logopedist van onze praktijk adviseert u op gebied van stembesparingen, ook wel stemhygiënische adviezen, en besteedt aandacht aan uw arbeidsomstandigheden. Als u uzelf deze oefeningen en technieken echt aanleert, kunnen uw stem- en keelklachten geheel verdwijnen.

De betekenis van ALS (Amyotrofische Lateraal Scierose)

Amyotrofische Lateraal Scierose (ALS) is een aandoening die uw zenuwcellen en -banen aantast, waardoor uw spieren niet meer gevoerd en in werking gesteld worden. Het gevolg is (ernstige) spierzwakte. ALS kent een progressief verloop en is ongeneeslijk.

Drie vormen van Amyotrofische Lateraal Scierose

ALS openbaart zich in drie vormen, die al dan niet tegelijk bij u voorkomen. Ten eerste bestaat er het armtype, waarbij de eerste symptomen van spierzwakte zich laten zien in één van uw handen. Hierdoor worden fijne vingerbewegingen onmogelijk, zoals schrijven of het dichtmaken van knoopjes. Bij het tweede type, het beentype, begint de spierzwakte in een been, waardoor onder meer traplopen lastig gaat. Het derde type, het zogenaamde bulbaire type, betrekt vooral de tong- en keelspieren. Dit leidt tot spraak-, slik-, kauw-, en ten slotte tot ademhalingsstoornissen, zoals bijvoorbeeld afasie. De volgorde waarin ALS zich openbaart verschilt per persoon, maar uiteindelijk gaan bij vrijwel elk type al uw spierfuncties achteruit. Uw verstand en uw zintuigen blijven doorgaans intact. Hoe ALS ontstaat is nog niet bekend; wel wordt er veel onderzoek gedaan naar de oorzaak en mogelijke geneeswijze van deze spierziekte. Lees meer over ALS op de website van VSN.

Wat doet de logopedist tijdens ALS?

Van uw huisarts of medisch specialist krijgt u een verwijsbrief voor onze logopedist, die onderzoekt welke problemen ALS bij u veroorzaakt op het gebied van spraak, kauwen, slikken, ademen en andere ontstane beperkingen. Ook onderzoekt onze logopedist hoe uw spieren in het hoofd-/halsgebied functioneren en beoordeelt hij of zij uw verstaanbaarheid. Deze zijn namelijk van groot belang bij de oefeningen om spraakstoornissen te verhelpen.

Hierop is uw spraakproblemenbehandeling gericht

Uw spraakproblemenbehandeling is onder andere gericht op de waarborging van uw communicatie gedurende uw gehele ziekteproces. De oefeningen richten zich op het gebruik de restmogelijkheden op het gebied van uw stem en spraak. Onze logopedist begeleidt u en uw directe omgeving en voorziet u van adviezen, ook als er een hulpmiddel ter ondersteuning van de communicatie nodig is. Onze logopedist probeert eventuele slik-, kauw-, en ademproblemen te beperken tijdens een behandeling in ons gezondheidscentrum.

De spraakstoornis dysartrie: wat is dat?

Een beschadiging van het zenuwstelsel is de oorzaak van de spraakstoornis dysartrie. De spieren die nodig zijn voor de uitspraak, het stemgeven én het ademen werken bij deze stoornis onvoldoende. Er zijn meerdere oorzaken voor dysartrie, zoals een hersentumor, een spierziekte, ALS, een beroerte (CVA) of een neurologische aandoening, zoals de ziekte van Parkinson. Vooral als u ouder bent, loopt u kans op deze spraakstoornis, maar ook bij jongeren ontstaat dysartrie.

Als u dysartrie heeft, bent u moeilijk verstaanbaar. Hierdoor verlopen communicatieprocessen lastiger dan voorheen. Dit komt onder meer door een onduidelijke uitspraak, een te zachte en/of hese stem en nasaal (door de neus) of eentonig spreken. Als u een beroerte (CVA) heeft gehad en hieruit dysartrie volgt, is er vaak sprake van een veranderende mimiek door verlamming aan één kant van uw aangezicht. Door deze verlamming kunnen speekselverlies en slikproblemen optreden.

Hoe kan onze logopedist bij uw dysartrie helpen?

Onze logopedist doet onderzoek naar het gevoel en het functioneren van de spieren in uw gezicht. Daarnaast beoordeelt hij of zij uw stem en uw bestaanbaarheid. Tijdens de behandeling richt u zich op de verbetering van de verstaanbaarheid. U leert uw mogelijkheden optimaal te gebruiken. Over het algemeen besteedt u aandacht vanuit een juiste, symmetrische lichaamshouding aan uw mondmotoriek, die belangrijk is bij het eten en drinken én bij het spreken. Daarnaast besteedt u vanuit deze houding ook aandacht aan uw uitspraak, uw stemgebruik en uw ademen. Onze logopedist voorziet zowel u als uw directe omgeving. De resultaten van de behandeling om spraakstoornissen te verhelpen, hangen mede af van de ernst en de aard van dysartrie. Als u ook met een logopedische spraakproblemenbehandeling niet verstaanbaar spreekt, zoekt de logopedist in overleg met u naar een geschikt communicatiemiddel. Dit kan zowel een elektronisch hulpmiddel zijn of een teken- of gebarensysteem.

Wat is verbale ontwikkelingsdyspraxie?

Als bij uw kind het leren praten niet of moeizaak op gang komt, kan één van de oorzaken hiervan verbale ontwikkelingsdyspraxie zijn. Dit is een spraakstoornis die te maken heeft met de beweging van de mond. De mond van uw kind beweegt door deze stoornis namelijk niet op de juiste manier. Uw kind heeft hierdoor problemen met het programmeren, het afstemmen en het controleren van de mondbewegingen die nodig zijn voor het spreken. Met de juiste behandeling is het mogelijk om spraakstoornissen, zoals deze te verhelpen. Onze logopedist helpt u hier graag bij.

De gevolgen van verbale ontwikkelingsdyspraxie

Door verbale ontwikkelingsdyspraxie maakt uw kind soms onherkenbare klanken of plaatst uw kind klanken op de verkeerde plaatsen in woorden. Het komt voor dat uw kind de klank wel in het ene woord maakt, maar dit niet kan in een ander woord. In sommige gevallen is het zelfs zo dat uw kind een klank of woord niet kan uitspreken, terwijl dit op een ander moment wel lukte. Ook eten, drinken, blazen en zuigen zijn activiteiten die problemen kunnen geven met deze spraakstoornis. Het niet of slecht spreken leidt tot problemen in de communicatie van uw kind. Hij of zij wordt niet begrepen door de omgeving en kan niet duidelijk maken wat hij of zij wil. Als uw kind lijdt aan verbale ontwikkelingsdyspraxie, schakelt u dan deskundige hulp in. Deze stoornis herstelt zich namelijk niet uit zichzelf.

Hoe onze logopedist uw kind met verbale ontwikkelingsdyspraxie helpt

Onze logopedist onderzoekt de smaak en de mondmotoriek van uw kind. Daarnaast observeert onze logopedist hoe uw kind drinkt en eet, waarna er een diagnose kan worden gesteld. Het kan nodig zijn dat een medisch specialist uw kind nader onderzoekt. Tijdens de therapie leert uw kind het aansturen van de spraakbewegingen. Ook oefent uw kind om bewegingen van de tong, lippen, kaken en het gehemelte nauwkeurig te maken. Op een speelse manier oefent uw kind spraakklanken apart van elkaar en koppelt uw kind deze aan gebaren en/of symbolen. De oefeningen worden steeds moeilijker voor uw kind. Eerst oefent hij of zij dezelfde klank achter elkaar, dan wisselt uw kind dit af met een andere klank. Vervolgens komen er steeds meer klanken bij, waardoor uw kind vaardiger wordt in de sturing van de bewegingen van de mond. Dit lukt met logopedische behandelingen in onze praktijk, maar alleen als uw kind geregeld en consequent thuis oefent. De duur en de resultaten van de behandelingen in onze praktijk hangen af van de ernst van de verbale ontwikkelingsdyspraxie én van het moment waarop de therapie begon. Zelfs als uw kind twee tot drie jaar oud is, kan uw kind starten met deze therapie om spraakstoornissen te verhelpen.

Strottenhoofdkanker: wat is dat precies?

Eén van de verschillende kankervormen is strottenhoofdkanker. Dit is een kwaadaardige tumor (gezwel) in het strottenhoofd. De oorzaak van deze kankersoort is onbekend, wel vergroten roken en alcoholgebruik de kans op deze vorm van kanker. De eerste klachten die bij u optreden zijn afhankelijk van de plaats van de afwijking. Als uw gezwel begint bij uw stembanden, treedt er heesheid op. In het begin is dit heel wisselend, maar dit wordt naar mate steeds erger. Hoe eerder u de tumor ontdekt, hoe minder schade er ontstaat. Als u heesheid of andere vage slikklachten heeft, raden wij u aan naar uw huisarts te gaan. Door middel van een kijkoperatie (onder narcose), neemt een medisch specialist een stukje weefsel weg. Zo kan de specialist eventuele strottenhoofdkanker vaststellen. Vervolgens zijn er verschillende behandelmethoden mogelijk, die vaak in combinatie met elkaar voorkomen, zoals:

• Chemotherapie: een behandeling met medicijnen
• Radiotherapie: een of meerdere bestralingskuren
• Een operatie: hier wordt meestal een deel van of een gehele stemplooi weggehaald.

In sommige gevallen verwijderen ze uw strottenhoofd in zijn geheel, als er geen andere optie mogelijk is.

Wat onze logopedist doet als u strottenhoofdkanker heeft

Onze logopedist onderzoekt welke mogelijkheden u nog heeft met betrekking tot uw stemgebruik. Als u een kleine operatie van uw stemploot of een bestralingskuur heeft gehad, leert onze logopedist hoe u de resterende mogelijkheden van uw stem benut en hoe u met eventuele verlittekende stemplooien weer leert spreken. In de spraakproblemenbehandeling besteedt u samen met onze logopedist aandacht aan uw lichaamshouding, welke een voorwaarde is voor goed stemgebruik. Ook werkt u aan uw ademhalen en aan een economische manier van stemgeven. Als uw gehele strottenhoofd is verwijderd, moet u op een andere manier leren spreken. Met de verwijdering van uw strottenhoofd, zijn ook uw stemplooien verwijderd. De slokdarmspier neemt het werk van uw stemplooien over. Om dit te kunnen doen, moet er lucht langs deze spier, zodat de slokdarmspier gaat trillen. Wanneer u een techniek gebruikt, die verwant is aan boeren, ontstaat er een geluid. Met dit geluid kunt u leren spreken. Onze logopedist adviseert u hierover en begeleidt u hierbij. Tegenwoordig plaatst een medisch specialist vaak een ventielstemprothese; dit heet ook wel een ‘button’ of ‘knoopje’. Meestal kunt u hiermee al vrij snel spreken na de operatie. Eventueel gebruikt u ook elektronische apparatuur. Na de logopedische spraakproblemenbehandeling in onze praktijk maakt u zich hoogstwaarschijnlijk weer goed verstaanbaar.

De ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een neurologische aandoening, waarbij bewegingsstoornissen optreden. De opvallendste verschijnselen zijn, spierstijfheid, beven en bewegingstraagheid. De ziekte is ongeneeslijk en kent een progressief verloop.

Als u de ziekte van Parkinson heeft, ervaart in bewegingsstoornissen in één of beide lichaamshelften. Ook verloopt het spreken moeilijker, door de problemen in uw ademcoördinatie. Uw stem wordt zachter, uw stijve gelaatsspieren verslechteren uw uitspraak en uw mimiek wordt onduidelijker. Daarnaast klinkt uw spraak vaak vlak en monotoon én is het voor u steeds moeilijker om in hetzelfde tempo te spreken. Uw tempo wordt namelijk steeds hoger en daardoor vermindert uw verstaanbaarheid. Uw verstaanbaarheid is bovendien erg wisselend, wat leidt tot problemen in de communicatie.

Ook leveren drinken en eten problemen op. U kauw minder krachtig en verslikt zich vaker, vooral als u iets drinkt. Daarnaast slikt u overtollig speeksel niet weg wat, samen met een minder krachtige mondsluiting, leidt tot speekselverlies. U leest hier meer over de ziekte van Parkinson.

Hoe onze logopedist u hierbij helpt

Onze logopedist onderzoekt welke beperkingen u heeft op het gebied van de adem, de articulatie, de stem, het eten en het drinken. De resultaten hiervan bespreekt hij of zij met u en uw familie. In verleg met u stelt onze logopedist een behandelplan op. Het doel van deze spraakproblemenbehandeling is in de meeste gevallen het verbeteren van de communicatie en de verstaanbaarheid. Hierbij oefent u de ademhaling, het stemgebruik, de articulatie en het tempo. Onze logopedist geeft u adviezen die ervoor zorgen dat u gemakkelijker eet en drinkt. Als dit nodig is, ontvangt u ook advies, waarmee u communicatieproblemen verhelpt. Wanneer verbetering bij u niet meer mogelijk is, kan onze logopedist adviseren en begeleiding geven bij de keuze van hulpmiddelen, zoals aangepast bestek of drinkgerei en ondersteunende communicatiehulpmiddelen.